یاران واقعی امام زمان(عجل‌الله‌تعالی) چه کسانی هستند؟
سؤال:
یاران واقعی امام زمان(عج) چه کسانی هستند؟
پاسخ:
یاران واقعى امام زمان کسانى اند که شناخت کامل و راستین وجود گران قدر امام زمان ( عج ) ، این ذخیره بزرگ خداوندى داشته باشند . اهتمام بر شناخت امام ، لزوم تبعیت وى را در پى خواهد داشت و پیروى از امام نیز ما را در مسیر تربیت الهى قرار خواهد داد . انسان با شناخت صفات و ویژگى هاى پیشوایان ، خود را به صفات ممتاز آنان نزدیک مى سازد و راه کمال را در پیش مى گیرد . اندیشه در نام ها و نشان هاى او ، تأمل در نامه ها و فرمان هاى او ، تفکر در حکمت و اسرار غیبت ، تدبر در هدایت معنوى و ولایت تشریعى و تکوینى ، در گستره شناخت امام قابل توجه است . در روایت هاى فراوانى از امامان معصوم علیهم السلام نیز به شناخت امام زمان ( عج ) تأکید شده است . رسول خدا صلى الله علیه و آله مى فرماید : مَنْ ماتَ ولَمْ یَعْرِفْ اِمامَ زمانِهِ مات مَیْتَه الجاهلّیه . هر که بمیرد و امام زمان خود را نشناسد ، در مرگ جاهلیت مرده است . همچنین یاران واقعى امام مهدى کسانى اند که ایمان و اعتقاد راستین دارند . . ایمان ، از مهم ترین سرمایه هاى انسان خداجوست . پایدارى ، رشادت و فداکارى مؤمن ریشه در ایمان حقیقى وى دارد . یاران راستین مهدى از مؤمنانى هستند که ایمان شان آنها را به مرحله اى رسانده که هر گونه شک و شبهه اى را از دل شان زدوده است . همان کسانى که به نقل از روایت هاى بزرگان دین ، ترنم روح بخش تلاوت قرآن و مناجات شبانه آنان ، همچون صداى زنبوران عسل درهم مى پیچد و از شب تا صبح به راز و نیاز با خداى خویش مشغولند . ( آنان کسانى هستند که ) خدا را با بصیرت درون شناخته اند و ایمان به خدا در اعماق جان شان نفوذ کرده است . در راه تقویت ایمان و اجراى دستورهاى الهى از هیچ چیز هراس ندارند و از نکوهش هیچ سرزنش کننده اى بیم به دل راه نمى دهند . اینان مصداق این آیه قرآنى هستند که : . . . به زودى خداوند قومى را که آنها را دوست مى دارد و آنها ( نیز ) او را دوست دارند و نسبت به مؤمنان فروتن و بر کافران سرافراز و مقتدرند ، به نصرت اسلام برمى انگیزد . ( مائده : 54 ) مؤمنان واقعى ، کسانى هستند که تنها به خدا عشق مى ورزند و جز به خشنودى او نمى اندیشند « یُحبهّم و یحبّونه » در برابر برادران دینى شان فروتن هستند « اَذّلهٌ على المؤمنین » با کافران ستم گر و کج اندیش ، سرسخت ، خشن و در برابرشان سرافرازند « اَعزّهٌ على الکافرین » براى بسط عدل و اجراى فرمان هاى الهى همواره در حال جهاد فى سبیل الله هستند « یجاهدون فى سبیل ا . . . » و در جهت نابودى کافران و برچیدن بساط ستم گران ، کوشا و از هیچ ملامتى پروا ندارند « ولایخافون لومَه لائم » . همه این ویژگى ها در انسان مؤمن ، از اعتقاد حقیقى او به خدا و ایمان به مقصد اصلى هستى نشئت گرفته است . آنان به چنان شهامتى رسیده اند که از شکستن سنت هاى غلط و مخالف و ایستادگى در مقابل باورهاى نادرست محیط و هجوم افکار عوامانه و محافظه کاران منحرف هیچ گونه تردیدى به خود راه نمى دهند . آرى به دست آوردن چنین موفقیتى افزون بر کوشش خود فرد ، به سبب فضل خداوند است که به هر کس بخواهد و شایسته ببیند ، عطا مى کند که « ذَلِکَ فَضْلُ اللّهِ یُؤتیه مَنْ یَشاءُ » . بر این اساس یاران مهدى ( عج ) به معرفت خدا رسیده اند و ایمان به خدا در اعماق جان شان نفوذ کرده و در گفتار و رفتارشان نمود یافته است . ویژگى دیگر یاران واقعى حضرت مهدى عبادت است . آنان پارسایان شب اند که تا بامدادان به ذکر و راز و نیاز و بر قیام و قعودند . آتش عشق به معشوق و معرفت به ذات بارى تعالى ، خواب را از دیدگان آنان ربوده است . مردانى که شب هنگام زمزمه تلاوت قرآن و ذکر مناجات شان ، همچون صداى زنبوران عسل در هم بپیچد و هیبت الهى ، آنان را به قیام وادارد و بامدادان سوار بر مرکب ها شوند آنان راهبان شب اند و شیران روز . این همه ، حاصل ایمان نهفته در قلب آنان است و هرچه درجه ایمان آنها بالاتر رود ، این گونه اعمال نیز در زندگى شان فزونى خواهد یافت و هیچ مانعى بر سرراه آنان نخواهد ماند . جهاد و کوشش ، نه تنها آنها را از عبادت و راز و نیاز به درگاه الهى باز نمى دارد ، بلکه سبب مى شود تا حلاوت ایمان را بیشتر بچشند و همه کارها و رفتارهاى خود را جلوه الهى دهند که چه رنگى بهتر از رنگ الهى ! صِبْغَهَ اللّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَهً وَ نَحْنُ لَهُ عابِدُونَ . ( بقره : 138 ) رنگ الهى و چه رنگى نیکوتر از رنگ الهى و ما او را پرسش مى کنیم . خلاصه آنکه یاران مهدى ( عج ) از عابدان شب و شیران روزند و به رفتارهاى خود رنگ الهى مى دهند . یاران واقعى مهدى آمران به معروف و ناهیان از منکر اند . رسالت حضرت مهدى ( عج ) و یاران با وفایش ، احیاى دین خدا و اتمام رسالت انبیا و اولیا و اصلاح زمین از بدعت ها و ظلم هایى است که ظالمان و فاسدان بر زمینیان تحمیل کرده اند . منتظران حقیقى مهدى مى خواهند نقاب تزویر را از چهره مزوران برکشند و رسالت شان را در برپایى قسط و عدل مى دانند : « یَمْلا الْاَرْضَ قِسطاً وَ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوراً » . سیره رسول گرامى اسلام و امامان معصوم علیهم السلام مبتنى بر امر به معروف و نهى از منکر بود و از بدو دوران کودکى تا واپسین لحظه هاى حیات ، همواره بر آن اساس رفتار کرده اند . یعقوب سراح خدمت امام صادق علیه السلام مى رسد ، در حالى که حضرت در کنار گهواره فرزندش حضرت موسى بن جعفر ایستاده بود و با او سخن مى گفت . یعقوب مى گوید من نشستم تا امام از سخن گفتن با فرزندش فارغ شد ، پس برخاستم . امام صادق علیه السلام به من فرمود : نزدیک سرورت بیا و او را سلام گوى . من نزدیک گهواره رفتم و به کودک سلام کردم . امام موسى بن جعفر علیه السلام از درون گهواره با زبانى فصیح و گویا سلام را پاسخ گفت و فرمود : ِذْهَبْ وَتَغَیَّرْ اسْمَ اْبنَتِکَ الَّتى سَمَّیتها اَمْسِ فانّه اسمٌ یُبِغُضُه اللهُ . برو آن نام را که دیروز بر دخترت نهاده اى ، تغییر ده زیرا آن اسم را خدا دشمن دارد . آن گاه امام صادق علیه السلام فرمود : به دستور فرزندم عمل کن تا هدایت یابى . من نیز به دستور آن حضرت عمل کردم و نام دختر یک روزه ام را تغییر دادم . بنابراین ، یکى از صفت هاى برجسته یاران حجت ، امر به معروف و نهى از منکر است . امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه « الَّذینَ إِنْ مَکَّنّاهُمْ فِى اْلأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاهَ وَ آتَوُا الزَّکاهَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلّهِ عاقِبَهُ اْلأُمُورِ » ، مى فرماید : براى آل محمد صلى الله علیه و آله ، مهدى و اصحاب او ، خداوند متعال مشارق و مغارب زمین را به تصرف آنها درآورد . و دین را آشکار سازد و خداوند متعال به وسیله او و یارانش بدعت ها و باطل را از بین مى برد ، همچنان که سفیهان ، حق را بمیرانند تا جایى که اثرى از ظلم دیده نشود و امر به معروف و نهى از منکر خواهند کرد و عاقبت کارها به دست خداست . ولایت مدارى از دیگر اوصاف اصحاب واقعى امام مهدى ( عج ) است . امامت و رهبرى ، از ارکان دین اسلام و محور و اساس همه کارها اعم از عبادى و غیرعبادى است . حضرت على علیه السلام در این باره مى فرماید : و اَنَّه لَیَعْلَمُ اَنّ مَحَلّى مِنها مَحلَّ القُطبِ من الرَّحا . و او ( ابوبکر ) خوب مى دانست من در گردش حکومت اسلامى ، همچون محور سنگ هاى آسیابم ( که بدون آن آسیاب نمى چرخد ) . همه اعمال فردى و اجتماعى مردم باید تحت تأثیر امامت باشد . از این رو ، ایمان به رهبرى ، زمینه ساز رستگارى مسلمانان است . مسلمانان صدر اسلام با ایمان و اطاعت از رهبرى و پیامبر ، در مدتى بسیار کم از حضیض ذلت به اوج عزت رسیدند چرا که به فرمان خدا به آنچه پیامبر مى فرمود ، گردن مى نهادند : « وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا » . ( حشر : 7 ) بعد از رسول خدا صلى الله علیه و آله ، پیروان آن حضرت همان عقیده و ایمان را به ائمه اطهار علیهم السلام داشته اند و یاران حجت علیه السلام نیز بیش از همه به امام زمان علیه السلام ارادت دارند که این عشق و ایمان ، از وجود آن حضرت سرچشمه مى گیرد . یَتَمَسّحوُنَ بِسَرْجِ الامام علیه السلام یَطْلُبُونَ بذلک الْبَرَکَهَ . آنان براى تبرک ، دست خویش را به زین اسب امام مى کشند و بدین سان تبرک مى جویند . انسان خداجو به واسطه عشق به امام ، سر از پا نمى داند ، براى اطاعت و اجراى فرمان هاى او شب و روز را نمى شناسد و در راه فرمان بردارى او مطیع تر از یک کنیز نسبت به مولایش است و در هنگام بروز خطر ، براى دفاع از وجود او جانش را فدا مى کند . این عشق و علاقه میان امام و یارانش ، به حدى به هم گره خورده است که « آنچه شخص امام بدان وصف شده است ، آنان نیز به آن توصیف گشته اند . هنگامى که به طرف مکانى حرکت مى کنند ، ترس از آنان ، پیشاپیش در دل مردمان مى افتد . آنان دست از شمشیر خود در پیکار با دشمنان دین ، بازنمى گیرند تا آنکه خداى تعالى راضى شود و این همه ، به سبب آن است که یاران مهدى شیعه کاملى براى مولاى خود هستند و افعال و صفات شان مطابق افعال و صفات امام است » . یاران واقعى حضرت مهدى شجاع و پر توان هستند . ترس ، از خصلت هاى ناپسند یک انسان و برگرفته از ضعف ایمان ، سستى یقین و ناتوانى نفس است : « شِدّهُ الجُبنْ مِن عَجز النفس و ضعف الیقین » . شخصى که به رحمت الهى و پاداش روز جزا یقین ندارد ، همواره در نوعى بیم و هراس به سر مى برد . ترس از آن دارد که هر لحظه دفتر عمرش بسته شود و از این دیار کوچ کند اما شخص با ایمان در دنیایى پر از امید به سر مى برد و در همه مشکلات تکیه گاهش خداست و یقین دارد که « ولله العّزه و لرسوله و للمؤمنین » . ( منافقون : 8 ) با چنین اعتقادى ، دلیلى ندارد که فرد احساس ضعف و ترس کند ، بلکه ترس را عار و ننگ و نقصى براى خود مى داند و براى دورى از آن مى کوشد : « اِحْذَروا الجبُن فانَّهُ عارٌ و منقَصَهٌ » . یاران مهدى که قلب شان لبریز از عشق به خدا و یقین به روز جزا و یارى پروردگار است ، از هیچ کس هراسى به دل ندارند . لولا اَجلُ الذى کتَب اللهُ عَلیهم لَمْ تَسْتَقِرَّ ارواحُهم فى اجسادِهم طَرفَهُ عینى شوقاً الى الثواب و خوفاً من العقاب . اگر نبود اجلى که براى آنها نوشته شده است ، براى لحظه اى ارواح شان در کالبد جان شان آرام نمى گرفت ، از شوق یاران مهدى ( عج ) با تکیه بر خداوند ، هیچ گونه ترسى در دل ندارند و براى هم نشینى با اولیاى الهى و قرب به خداوند ، بالاترین آرزوى آنان شهادت است . دل هاى پولادین اما نورانى ، از دیگر ویژگى یاران واقعى امام مهدى ( عج ) است . از دیگر صفت هاى یاوران مهدى ( عج ) ، قلب قوى و پولادین آنهاست که از آنان در روایت هاى مختلف به پاره اى آهن یاد شده است : تجیى ءُ الرّایاتُ السُّودُ مِنِ قِبَل المشرق کانّ قلوبهم زُبَرُ الحدید . ( در زمان ظهور حضرت مهدى ( عج ) ) پرچم هاى سیاه از جانب شرق خواهد آمد که برگرد آنها افرادى هستند با دل هایى همچون پاره هاى آهن سخت و محکم . در روایتى دیگر هم مى خوانیم که قلب هاى آنها حتى سخت تر از پاره هاى آهن است : « و اِنّ قلبَ رجل منهم اشدُّ من زُبُرالحدید دل هاى آنها ( یاران مهدى ( عج ) ) از پاره هاى فولاد محکم تر است » . آرى پنجره قلب هاى آنها رو به آسمان معنا گشوده شده است و دل هاى خویش را به ریسمان الهى پیوند داده اند . آنان خانه هاى دل خود را با قندیل هاى ایمان روشن کرده اند : « کَانَّ قلوبَهُمْ الْقَنادیلُ وَهُمْ مِنْ خَشْیَهِ اللّه مُشفِقوُنَ » . اینان با پشتوانه اى بزرگ از ایمان واقعى به خدا و یقین به روز جزا و هدفى مقدس ، همچون مشعل هایى فروزانند که دل هاى استوارشان بسان قندیل هاى نور در سینه سترگشان آویخته است . این رادمردان تنها به خداى خویش دل داده اند و تنها از او هراس دارند و قلب شان را به یاد او قوت بخشیده اند که « أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ » . ( رعد : 28 ) نتیجه آنکه : انقلابى بزرگ و جهانى ، نیازمند رهبران و مدیرانى لایق ، کارکشته ، وارسته و پرتوان است که هم پیروزى‌اش تأمین گردد و هم اهداف و برنامه‌هاى فراگیر آن تحقق یابد . بستر زمان و تاریخ ، دروازه ورودى انسانها به دانشگاه مهدوى است دانشگاهى که در آن ملیّت و قومیّت ، مذهب ، نژاد ، مقطع زمانى و . . . مطرح نیست بلکه فراملى ، قومى ، نژادى و انسانى است . براین اساس قیام مهدوى ، به حدى گسترده و فراگیر است که در قلمرو آن ، همه ملیت‌ها و گروه‌ها - از گذشته تا حال و آینده - حضور دارند و حتى ملائکه الهى نیز در آن به ایفاى نقش مى‌پردازند . پس از آنجایى که در میان یاران حضرت ، پیامبران و اولیاى الهى ( چون عیسى ، یوشع ، خضر ، اصحاب کهف و . . . ) و هم از اصحاب پیامبر اسلام و امیرمؤمنان « ع » ( چون سلمان و مالک ، ابوذر و . . . ) حضور دارند ، مى‌توان گفت آنان عصاره تاریخ خواهند بود . علاوه بر آن که خود حضرت مهدى ( عج ) ادامه دهنده راه همه پیامبران و اوصیا و دارنده همه سنن و مواریث آنان است به طور طبیعى یارانش نیز دارنده این میراث گران بها خواهند بود . البته در مجامع روایى بر 313 یار خاص آن حضرت تاکیدات ویژه‌اى شده و اوصاف و خصلت‌هایى براى آنان شمارش شده است که نشان مى‌دهد واقعاً آنان انسان‌هاى برتر ، شایسته و برگزیده هستند و توان انجام این مأموریت بزرگ الهى را دارند . روایات در مجموع این انسانها را به دو بخش تقسیم کرده است . یک یاران خاص دو یاران عام ( یاوران ) . اما دسته نخست : یاران ویژه حضرت مهدى سیصد و سیزده نفرند . احادیث فراوانى در ستایش این گروه ممتاز وارد شده و در قرآن کریم آیاتى است که به آنان تأویل شده است . از امام باقر و صادق ? در تأویل این سخن خداوند متعال : ? وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى أُمَّهٍ مَعْدُودَه‌أ ? و اگر عذاب را تا چندگاهى از آنان به تأخیر افکنیم‌أ نقل شده که فرمود : أ أُمَّهٍ مَعْدُودَهٍ یَعْنِى عِدَّهً کَعِدَّهِ بَدْرٍ قَالَ یَجْمَعُونَ لَهُ فِى سَاعَهٍ وَاحِدَهٍ قَزَعاً کَقَزَعِ الْخَرِیفِ آید ، کسى که قبلًا ایمان نیاورده یا خیرى در ایمان آوردن خود به دست نیاورده ، ایمان آوردنش سود نمى‌بخشد . فرمود : یَعْنِى خُرُوجَ الْقَائِمِ الْمُنْتَظَرِ مِنَّا . سپس فرمود : یَا أَبَا بَصِیرٍ طُوبَى لِشِیعَهِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ فِى غَیْبَتِهِ وَ الْمُطِیعِینَ لَهُ فِى ظُهُورِهِ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونیعنى خروج قائم منتظر ما ، سپس فرمود : اى ابا بصیر ! خوشا به حال شیعیان قائم ما ، کسانى که در غیبتش منتظر ظهور او هستند و در حال ظهورش نیز فرمانبردار اویند ، آنان اولیاى خدا هستند که نه خوفى بر آنهاست و نه اندوهگین مى‌شوند .
